Tentoonstelling
Introductie
Het woord Art Nouveau werd voor het eerst gedrukt in 1884 het jaar waarin Londenaars het eerste metrosysteem ter wereld bestegen en Daimler en Benz in Duitsland op het punt stonden een auto te presenteren met een interne verbrandingsmotor. De Art Nouveau-look, die vaak werd geassocieerd met luxe, werd al gauw zichtbaar in heel Europa. Hij dook op in gebouwen, tearooms en voorwerpen van allerlei aard, van mode tot meubelen en boeken en kranten.
Mode
Textiel was een van de producten die de Wiener Werkstätte in Wenen produceerde. De kunstenaar Gustav Klimt (1862-1918) ontwierp stoffen en ingewikkelde kostuums voor de modewinkel van zijn vriendin, Emilie Flöge. Een van zijn modellen was een losser ontwerp, wat de beweging van de kledinghervorming weergaf. Deze hervorming streefde ernaar fabrikanten en modeontwerpers ertoe aan te zetten minder beperkende en lichtere designs te maken. Na 1900 maakte een nieuwe korsetstijl voor vrouwen een silhouet in S-vorm. Zachte, diffuse stoffen en kronkelige lijnen in moderne kleuren werden de trend. Sportkleding, strandkleding en fietsuitrustingen kwamen op de markt. Op schoenen werden Art Nouveau-motieven verwerkt en hakken werden voorzien van stilistische details. Overal in Europa verspreidden modebladen de nieuwe trends.
Stijlgidsen
Kunstenaars en architecten konden uit een groot aanbod kiezen om te verwijzen naar elementen en filosofieën van design. Guimard en Horta citeerden bijvoorbeeld de ideeën van Eugène-Emmanuel Viollet-le-Duc en zijn oproep om nieuwe materialen zoals glas en ijzer te gebruiken en met de historische trends te breken. De Grammar of Ornament van Owen Jones (1856) toonde decoratieve designs uit verschillende culturen en stelde voor zich te laten inspireren door de natuur. De commerciële productie van Art Nouveau-ontwerpen werd geleid door artistieke groeperingen zoals de Weiner Werkstätte, waardoor designers een naam op hun werk konden kleven. De Wurttembergische Metallwaren Fabrik in Duitsland maakte metalen voorwerpen in Art Nouveau en Jugendstil in massaproductie, zodat een groot aanbod aan dagelijkse voorwerpen in de nieuwe stijlen beschikbaar werden.
Luxe
De stijl van die tijd kwam tot uiting in luxueuze ontmoetingsplaatsen. Tegen het midden van de 19° eeuw hadden grootwarenhuizen en winkelgalerijen een nieuw winkellandschap gevormd, vooral voor vrouwen. Ook in de schepen die over de oceanen voeren, kwam de stijl tot uiting. John Brown and Company in Clydebank bouwden tal van bekende schepen, zoals de RMS Lusitania van de Cunard Line. De leesruimte van het Duitse schip SS George Washington was opgesmukt met een Art Nouveau-interieur van Bruno Paul. Kuuroorden werden een populaire bestemming. Vichy, dat door Napoleon III populair werd gemaakt, kende bij de eeuwwisseling een tweede oplevingperiode – het operagebouw werd in 1903 afgewerkt. De thermale stoomcomplexen met binnenbetegeling in Art Nouveau-designs waren de perfecte aanvulling voor een rustgevende contemplatie.
