obraz, tłumy ludzi jeżdżących na łyżwach wśród drzew i domów.
Historia

Zimowe krajobrazy Hendricka Avercampa

Odkryj zimowe malarstwo pejzażowe holenderskiego artysty!

przez
Adrian Murphy (otwiera się w nowym oknie) (Europeana Foundation)

Obraz “Pejzaż zimowy z łyżwiarzami” autorstwa Hendricka Avercampa z 1608 roku cieszy się niesłabnącą popularnością od stuleci. Postacie ślizgające się po lodzie od dawna urzekają miłośników sztuki swoimi zabawnymi, niekiedy nawet śmiałymi wybrykami.

Avercamp specjalizował się w malowaniu zimowych pejzaży i niestety często myli się jego twórczość z dziełami Bruegelsa.

Przyjrzyjmy się bliżej życiu Hendricka Avercampa.

Kim był Hendrick Avercamp?

Hendrick Avercamp urodził się w Amsterdamie w 1585 roku. W dzieciństwie przeprowadził się do Kampen, a tam jego ojciec zdobył pracę jako miejski aptekarz.

Szczegółowy obraz tłumu ludzi na zamarzniętym kanale w pobliżu zamku.

Avercamp urodził się z niepełnosprawnością. Był osobą niemą i przypuszcza się nawet, że mógł być głuchoniemy. W kilku dokumentach Avercamp jest wspominany jako „Niemy z Kampen”(„de Stomme van Kampen”).

Jego matka nauczyła go pisać, natomiast prawdziwy talent twórczy Avercampa widać w jego rysunkach i obrazach.

Portret brodatego mężczyzny  w jasno-niebieskim kapeluszu.

W wieku 12 lat Avercamp zaczął pobierać lekcje rysunku w swojej miejscowości. Przeprowadził się do Amsterdamu w wieku 18 lat, gdzie szkolił się u duńskiego artysty Pietera Isaacsza.

Zimowe malarstwo pejzażowe Hendricka Avercampa

W Amsterdamie Avercamp poznał dzieła flamandzkich pejzażystów m.in. Gillisa van Coninxloo III oraz Davida Vinvkboonsa. Avercamp inspirował się ich twórczością a w jego dziełach widoczny jest wpływ pejzaży stworzonych przez tych artystów.

Z czasem stał się znany ze swoich szczegółowo namalowanych pejzaży zimowych.

Szczegółowo namalowany obraz przedstawiający ludzi jeżdżących na łyżwach oraz konie i powozy na lodzie.
Szczegółowo namalowany obraz przedstawiający wielu ludzi na lodzie, a w tle domy, mosty i łodzie.

Obrazy Avercampa to nie tylko zamrożone ujęcia z życia. Mimo, że zimne, są dynamiczne i pełne życia.

W jego sceneriach ukazani są ludzie wykonujący różne aktywności: łyżwiarstwo, saneczkarstwo i zabawę w zimowe gry. Avercamp oddawał w swoich dziełach tętniące życiem zimowe aktywności w taki sposób, że emanują one radością i przyjemnością. Niektóre sceny są nieco bardziej niesforne np. Rzucanie śnieżkami, dokuczanie innym, lub oddawanie moczu.

Mężczyźni oraz kobiety na łyżwach. Z lewej mężczyzna pcha sanki, a mężczyzna z prawej trzyma kij do zabawy.

Malowanie podczas “małej epoki lodowej” i tzw. “złotego wieku”

Styl malarski artysty z początku XVII wieku odzwierciedlał jego kreatywność i optymizm, a zarazem ukazywał holenderską tożsamość, którą z dumą podkreślano po uzyskaniu niepodległości od Hiszpanii. Okres ten znany jest pod nazwą “Holenderski złoty wiek dla sztuki i kultury”

Jego obrazy zdradzają wiele na temat ówczesnego życia w Holandii i tego, jak Holendrzy przystosowali się do trudnych warunków pogodowych w tak zwanej małej epoce lodowej. Był to czas chłodniejszego klimatu i pogody w różnych okresach od XVI do XIX wieku.

Szczegółowo namalowany obraz, na nim ludzie stojący na lodzie, w tle widać domy.

Pod koniec XVI wieku panował jeden z najzimniejszych okresów w Europie Zachodniej w małej epoce lodowej i wtedy też na świat przyszedł Avercamp.

Zimy obfitowały w śnieg i lód. Często zaczynały się już w listopadzie i trwały do marca lub kwietnia. Kanały i rzeki były skute lodem na tyle grubym, że można było na nich jeździć na łyżwach i organizować zimowe festiwale.

Wpływy i techniki używane w obrazach Avercampa

Avercamp tworzył w pracowni i malował tam akwarelami oraz tworzył szkice.

szkic, dwie osoby siedzące obok siebie na sankach lub łodzi.
czarno-biały szkic mężczyzny trzymającego broń.
szkice różnych postaci.
szkic dwóch osób na saniach ciągniętych przez konia z nakryciem głowy z piór.

Aby skupić uwagę na aktywnościach na zamarzniętym lodzie, Avercamp stosuje wysoką perspektywę, która nawiązuje do flamandzkiego malarstwa pejzażowego.

Wykorzystuje także technikę zwaną perspektywą powietrzną (lub atmosferyczną), która służy ukazaniu głębi na obrazie. Postacie na pierwszym planie są namalowane w bardziej wyraźny sposób, natomiast w tle maluje się je w jaśniejszych barwach.

Szczegółowo namalowany obraz, a na nim wiele osób na zamarzniętym lodzie.

Obrazy Avercampa były słynne za jego życia i warte były fortunę. Avercamp zmarł w 1634 r. w wieku 48 lat, a jego ponadczasowe obrazy wzbudzały podziw przez resztę XVII wieku.

Tłumaczenie: Joanna Oleksy